عیب جویی بالاترین معایب

ملا احمد نراقی:

روزی آن سرور بر منبر برآمد، و به صدای بسیار بلند که زنان در خانه های خود می شنیدند، فرمود: «یا معشر من اسلم بلسانه و لم یسلم بقلبه». یعنی: ای گروهی که به زبان اسلام آورده‌اید، و دل شما از مسلمانی خالی است، «تجسس» لغزش‌ها و عیوب مسلمین را نکنید به درستی که هر که در صدد و عیب‌جویی مسلمانان باشد، خدا عیب‌جویی او را می‌کند. و هر که خدا عیب‌جویی او را کند، او را رسوا می‌گرداند».

و از حضرت امام محمد باقر علیه‌السلام مروی است که «نزدیک‌ترین حالات بنده به کفر، آن است که با مردی در دین برادر باشند و بدی‌ها و لغزش‌های او را بشمارد و نگاه‌دارد، که روزی او را به آن‌ها سرزنش نماید». و احمق کسی که خود به هزار عیب آلوده و سر تا پای او را معصیت فرو گرفته و خود از آن چشم می‌پوشد و زبان به عیوب دیگران می‌گشاید. و اگر هیچ عیبی از برای او نباشد، همین صفت عیب‌جویی بالاترین معایب است، و از خباثت باطن او مردم را خبر می دهد. پس، باید اول عیب خود را دید و بعد از آن چشم به دیگران گشود. حضرت امام باقر علیه‌السلام فرمود که: «همین قدر کافی است در عیب آدمی، که از خود کور باشد و به مردم بینا باشد. یا سرزنش کند دیگری را به چیزی که خود نمی‌تواند ترک آن را کرد».[۱]

[۱] ملا احمد نراقی، معراج السعاده، ص۴۵۰