نوشته‌ها

معلم راهنما

 

در برخی مدارس اسلامی، برای شخصی که مسئول اداره‌ی امور تربیتی و آموزشی یک پایه‌ی تحصیلی از دانش‌آموزان می‌شود، وضع و رایج شده است. «معلم راهنما» با حضور تمام‌وقت در مدرسه و رسیدگی همه‌جانبه به امور تحصیلی و تربیتی دانش‌آموزان -که تعداد خیلی زیادی ندارند- نقشی بی‌بدیل در تربیت و ارتقای جنبه‌های آموزشی ایفا می‌کند.

هم چنین در این مدارس فرد جوانی برای کمک به فعالیت‌ها و نظارت‌های معلم راهنما در کنار او مشغول می‌شود که به او «دستیار معلم راهنما» می گویند. معمولاً تجربه‌ی معلم راهنما، این معلم جوان را برای به عهده گرفتن مسئولیت اصلی یک دوره ی تحصیلی، به پختگی لازم می‌رساند.

 

من دیگر ما (دوره هفت جلدی)

 

«منِ دیگرِ ما»، تلاش می کند با تکیه بر مبانی دینی، مهارت های تربیت فرزند در دنیای امروز را با قلمی ساده و روان به پدران و مادران آموزش دهد.

ادامه مطلب …

قسمت ۱: بوی ماه مدرسه

زنگ مدرسه به صدا در آمد و من و تمام بچه‌ها برای حضور در مراسم جشن آغاز سال تحصیلی به طرف سالن اجتماعات حرکت کردیم، البته شاید بهتر بود بگم مراسم سوگواری آغاز سال؛ آخه شروع یک سال پر زحمت اون هم در پایه‌ی دهم خیلی اتفاق خوشحال کننده‌ای نبود …

ادامه مطلب …

تربیت صحیح ، وظیفه والدین

مرحوم آیت الله گلپایگانی می فرمایند:

وظیفه الوالدین تأدیب أولادهم و تربیتهم على الأخلاق الکریمه و الآداب الحسنه و تمرینهم و تعویدهم علىٰ کرائم العادات و فعل الحسنات و منعهم عن کلّ عمل یضرّ بأنفسهم و بغیرهم و علىٰ ولیّ الأطفال تکمیل نفوسهم و سوقهم إلىٰ ما فیه‌ صلاحهم و سدادهم.[۱]

وظیفه‌ی والدین ادب نمودن و تربیت کردن فرزندانشان بر اخلاق نیکو و آداب پسندیده و تمرین و عادت دادن ایشان به عادات نیک و انجام دادن خوبی‌ها و منع نمودن ایشان از هر عمل آسیب‌رسان به خودشان یا دیگران است. بر ولی کودکان است که ایشان را به کمال رساند و به سمت آن‌چه صلاح و درستی ایشان در آن است بکشاند.

 

 


[۱] الدرّ المنضود فی أحکام الحدود ۲: ۲۸۲-۲۸۳٫

لزوم صیانت از اخلاق و عقاید فرزند

در کتاب «وسیله النجاه» اثر مرحوم آیت‌الله سیّدابوالحسن اصفهانی چنین آمده است:

یجوز للولیّ تسلیم الصبیّ إلى أمین یعلّمه الصنعه، أو إلى من یعلّمه القراءه و الخطّ و الحساب و العلوم العربیّه و غیرها من العلوم النافعه لدینه و دنیاه و یلزم علیه أن یصونه عمّا یفسد أخلاقه، فضلًا عمّا یضرّ بعقائده.[۱]

ولیّ فرزند می‌تواند او را به امینی بسپارد که به او صنعت یا خواندن و نوشتن و ریاضی و علوم عربی و غیر آن از علوم سودمند دینی و دنیایی بیاموزد و بر ولی لازم است تا او را از فساد اخلاقی صیانت و محافظت نماید، چه رسد به آن‌چه که به عقاید حقّه‌ی او ضرر رساند. (به طریق اولی باید از فساد عقیدتی او جلوگیری نماید.)

.


[۱]. وسیله النجاه (اصفهانی): ۴۸۵٫

عظمت تربیت یک انسان

کلام یکی از شاگردان آیت‌الله بروجردی رحمه الله و بزرگ‌مرد پیشتاز عرصه‌ی تعلیم و تربیت در مدرسه، مرحوم علّامه کرباسچیان[۱]، پیرامون اهمّیّت کار تربیتی (به‌خصوص در مدرسه) شنیدنی است:

یک روز عدّه‌ای از مجتهدین حضور ایشان [آیت الله بروجردی] نشسته بودند. در این اثنا دیدند پیرمردی با عصا وارد شد با عبا و عرق چین. معلوم بود اهل علم نیست. ایشان نهایت احترام را به او کردند. وقتی هم می‌خواست برود تا دم در او را مشایعت کردند، کاری که هیچ وقت برای کسی نمی‌کردند.

ادامه مطلب …

جهت تشریع ولایت ولیّ بر فرزند

مرحوم آیت‌الله سید عبدالاعلی موسوی سبزواری در «مهذّب الاحکام» لزوم صیانت از فساد اخلاقی و عقیدتی را مقتضای ولایت ولی دانسته است و چنین بیان می‌دارد:

… لأنّ ذلک من أهمّ جهات ولایته علیه، بل لم‌تشرع الولایه إلّا لذلک. فیلزم علیه القیام بها و تقتضیه سیره المتشرعّه خلفاً عن سلف و لقوله صلی الله علیه و آله: «کُلُّکُمْ راعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْؤولٌ عَنْ رَعیَّتِه»[۱].[۲]

این [لزوم حفاظت و صیانت از اخلاق و عقیده‌ی کودک] از مهم‌ترین وجوه ولایت ولی بر کودک است، بلکه ولایت ولی بر کودک به همین جهت تشریع شده است. پس لازم است بر این مراقبت همّت کند و این امر مقتضای سیره‌ی متدیّنین و اهل شریعت از گذشته تا امروز است و [نیز] به‌دلیل این کلام رسول اکرم صلی الله علیه و آله همه‌ی شما نگهبان و شبانید و نسبت به رعیّت و زیر دست خود مسئول هستید.»

.


[۱]. بحار الأنوار ۷۲: ۳۸٫

[۲]. مهذّب الأحکام ۲۱: ۱۳۰، م ۱۱٫

سن آموزش احکام


در چه سنّی لازم است پدر و مادر به فرزندانشان احکام شرعی و عبادات را تعلیم دهند؟

 

پدر و مادر باید احکام شرعی مورد ابتلای فرزندان را که در صورت عدم یادگیری، در وقت عمل فرصت یادگیری آن را ندارند، از قبل به آن‌ها تعلیم دهند.[۱]

 

.


[۱]. شبیری زنجانی، استفتائات پایگاه اطّلاع‌رسانی.

آموزش عقاید صحیح در مدرسه یا جلسه اعتقادی

 

اگر ولیّ دانش‌آموز به این خاطر فرزند خود (اعمّ از طفل یا بالغ) را در مدرسه‌ای ثبت‌نام می‌کند یا به جلسه‌ای می‌فرستد که در آن‌جا عقاید صحیح واجب و احکام الزامی را به او بیاموزند، آیا بر اولیای مدرسه یا مسئول جلسه انجام آن کار واجب می‌شود؟ اگر ولیّ دانش‌آموز این امر را در ضمن عقد لازمی شرط کند چه‌طور؟

 

از جهت مذکوره بر اولیای مدرسه یا مسئول جلسه واجب نمی‌شود و آن‌ها به‌نحو کلّی چنان‌چه قبلاً بیان شد[۱] باید انجام وظیفه کنند؛ بلی اگر در ضمن عقد لازمی شرط شود، از این جهت نیز تکلیفاً واجب می‌شود؛ و الله العالم.[۲]

 

.


[۱] ⁣در سوالاتی که سابق براین از ایشان استفتا شده است.

[۲]. صافی گلپایگانی، استفتا از دفتر، شماره‌ی نامه ۱۵۲۱، س ۲۱٫

تبلیغ احکام الزامی و غیر الزامی

 

آیا بحث «وجوب تبلیغ احکام شرعیّه» در خصوص احکام الزامیّه است یا به‌نحوی شامل تبلیغ احکام غیرالزامیّه هم می‌شود؟ مثلاً اگر دیده شد در صورتی که آداب و سنن دینی مثل غسل جمعه و… بیان نشود، احتمال اندراس آن‌ها وجود دارد، حکم تبلیغ این احکام غیرالزامی چیست؟

 


در فرض سؤال احکام مستحبّی هم باید به‌نحو کلّی تبیین و در دست‌رس قرار گیرد؛ و الله العالم.[۱]

.


[۱]. صافی گلپایگانی، استفتا از دفتر، شماره‌ی نامه ۱۵۲۱، س ۲۵٫