حاکم شرع
«حاکم شرع» هر فقیه عادلی است که دارای صلاحیت فتوا دادن است (مجتهد جامع الشرایط) و لزومی ندارد که اعلم باشد.
نوشته‌ها
غصب
«غصب» آن است که کسی به ظلم، یعنی بی‌اذن مالک و شارع، در مال یا حقّ دیگری تصرّف کند.
قسمت ۵: گیج و ویج
امیر چشم‌هاش رو یه جوری کرد و بهم گفت:
خیلی ریز می‌بینمت … خودت رو برای یک باخت حسابی در مسابقه امروز آماده کن.
من هم که در کلاس در کنار جواد نشسته بودم، عینکش رو ازش گرفتم و به چشمام زدم و در جواب بهش گفتم:
مثل این که یه صدایی از این طرف اومد … کجایی؟ ریزتر از اونی هستی که دیده بشی …
وقف و باز ماندن پرونده اعمال
آیه الله لطف الله صافی گلپایگانی:
قال رسول الله صلی الله علیه و آله «إذا مات ابن آدم انقطع عمله إلّا من ثلاث: صدقه جاریه، أو علم ینتفع به، أو ولد صالح یدعو له» مسأله وقف و صدقات جاریه، ریشه قرآنی و ولایی دارد و از عصر ائمه طاهرین بوده است، و به یک معنا می‌شود گفت مصداق اکمل و اتم حدیث شریف «اذا مات ابن آدم»، شخص پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله است. این همه علمی که از آن بزرگوار باقی مانده است و این همه خیرات و خوبی‌ها که وجود دارد از برکات آن حضرت است و بعد از ایشان هم از برکات اهل بیت آن حضرت می‌باشد. صدقات جاریه همه به واسطه وجود مبارک پیغمبر اکرم صلوات الله علیه و آله برقرار شده است و بالخصوص توجه به موقوفات از شخص امیرالمؤمنین و ائمه علیهم السلام بوده است که خود آن‌ها در موارد زیادی وقف کرده‌اند.
پس گرفتن هدیه
زمینی را هبه کرده است برای آموزش و پرورش و تحویل داده، آیا می‌تواند رجوع کند؟
در هبه‌ای که قصد قربت کرده، احوط عدم رجوع است.[۱]
شرط کردن در ضمن هدیه
شخصی ملک ساخته‌شده‌ی خود را فقط جهت تشکیل دبیرستان به آموزش و پرورش اهدا کرده. اهداکننده فوت نموده و حدود بیست و دو سال ملک اهداشده به‌صورت دبیرستان دخترانه مورد استفاده‌ی بلاعوض قرار گرفته است. آیا اکنون آموزش و پرورش می‌تواند دبیرستان را به مدرسه‌ی راهنمایی تبدیل نماید، در حالی که نظر اهداکننده منحصراً تشکیل دبیرستان بوده و در حال حیات خود کراراً نظر خود را شفاهاً بیان داشته است؟
اگر در وقت اهدا شرط نشده اختیار با آموزش و پرورش است و اگر شرطی کرده‌اند یا اهدا مبنی بر شرط واقع شده، باید به آن عمل شود.[۱]
مصرف هزینه مدرسه دولتی در جای دیگر
آیا می‌توانیم وجه یا وسایلی را که دولت جهت مصرف در مدرسه‌ی مخصوصی در نظر می‌گیرد، در مدرسه یا اداره‌ای دیگر که مربوط به دولت هستند، مصرف نماییم؟ چه نیاز بدان باشد یا نباشد.
اگر به‌خصوص مدرسه‌ای داده شده، باید در همان مدرسه مورد استفاده شود.[۱]
تبدیل دبستان به دبیرستان
مدرسه‌ای حدود چهل سال پیش توسّط مرد خیّری بنا و به‌عنوان دبستان وقف گردیده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، متولّی منصوص نام‌برده، کلّیّه‌ی حقوق مدرسه را (اعمّ از ساختمانی، آموزشی و غیره) به آموزش و پرورش واگذار کرده. اکنون با توجّه به ساخته‌شدن مدرسه‌ای در مجاورت آن که دخترهای این دبستان را در خود جای داده و رفع نیاز کرده و نبود دبیرستان دخترانه در محل، آموزش و پرورش احساس ضرورت کرده تا محلّ دبستان مزبور را به دبیرستان تبدیل کند. آیا این عمل صحیح است؟
الوقوف علی حسب ما یوقفها اهلها.[۱] اگر نظر واقف این بوده که از موقوفه فقط استفاده‌ی دبستانی شود، باید حتّی‌المقدور از آن استفاده‌ی دبستانی شود؛ مگر این‌که امکان استفاده‌ی دبستانی از آن نباشد که در این صورت تبدیل به دبیرستان مانعی ندارد؛ امّا اگر نظر واقف خصوص دبستان نبوده، بلکه نظرش استفاده‌ی تحصیلی بوده است و متولّی منصوص نیز اختیار واگذاری داشته است، تبدیل مانعی ندارد.[۲]
اداره مدرسه با اجازه ی «حاکم شرع» ؟
شخصی با دو نفر دیگر زمینی را خریده و مدرسه‌ی دینی را تأسیس نموده‌اند. آیا جهت اداره‌ی مدرسه احتیاج به اجازه از «حاکم شرع» دارد یا نه؟
چنان‌چه زمین را از مال خود خریده و بنا را وقف نکرده‌اند، مدرسه ملک آن‌هاست (و بعد از موت آن‌ها به ورثه‌شان می‌رسد) و تصرّف در مدرسه و اداره‌ی آن احتیاج به اجازه‌ی «حاکم شرع» ندارد و چنان‌چه آن مکان را وقف نموده‌اند و برای آن متولّی معیّن کرده‌اند، اداره‌ی مدرسه با متولّی تعیین‌شده می‌باشد و اگر وقف نموده‌اند ولی برای آن متولّی تعیین نکرده‌اند، باید به «حاکم شرع» مراجعه کنند تا «حاکم شرع» برای تولیت و اداره‌ی مدرسه کسی را معیّن نماید؛ و الله العالم.[۱]
ادامه یافتن اثر شش چیز پس از وفات
وَ رَوَى یَعْقُوبُ بْنُ زَیْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ شُعَیْبٍ عَنْ أَبِی کَهْمَسٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سِتَّهٌ تَلْحَقُ الْمُؤْمِنَ بَعْدَ وَفَاتِهِ وَلَدٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ مُصْحَفٌ یُخَلِّفُهُ وَ غَرْسٌ یَغْرِسُهُ وَ بِئْرٌ یَحْفِرُهَا وَ صَدَقَهٌ یُجْرِیهَا وَ سُنَّهٌ یُؤْخَذُ بِهَا مِنْ بَعْدِهِ.
من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص ۲۴۶، بَابُ الْوَقْفِ وَ الصَّدَقَهِ وَ النُّحْل
